قرار گرفتن روزانه در معرض نور خورشید، اگرچه برای تولید ویتامین D ضروری است، اما در صورت نبود محافظت مناسب، می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیری بر سلامت و زیبایی پوست داشته باشد. اشعه‌های فرابنفش (UV) به‌ویژه نوع UVA و UVB، از عوامل اصلی پیری زودرس، لک‌های پوستی، تیره شدن رنگ چهره، و در موارد شدیدتر، ابتلا به سرطان پوست هستند.

در این میان، ضدآفتاب‌ها به‌عنوان یکی از مؤثرترین سدهای دفاعی در برابر آسیب‌های ناشی از نور خورشید شناخته می‌شوند. این محصولات در انواع و با فرمولاسیون‌های گوناگون تولید می‌شوند تا برای انواع پوست‌ها، شرایط آب‌وهوایی و سبک زندگی کاربران پاسخ‌گو باشند. از ضدآفتاب‌های مینرال مناسب پوست حساس گرفته تا مدل‌های شیمیایی سبک برای استفاده روزمره، انتخاب درست یک ضدآفتاب نیازمند شناخت کافی از تفاوت‌ها و عملکرد آن‌هاست.

 ضدآفتاب‌های فیزیکی (معدنی)

این نوع از ضدآفتاب‌ها با نشستن روی سطح پوست و بازتاب دادن اشعه‌های فرابنفش، از نفوذ آن‌ها به لایه‌های زیرین پوست جلوگیری می‌کنند.
ترکیبات اصلی: دی‌اکسید تیتانیوم، اکسید روی
مناسب برای: پوست‌های حساس، کودکان، بانوان باردار

مزایا:

  • اثرگذاری فوری پس از استفاده

  • تحریک کم‌تر نسبت به انواع شیمیایی

معایب:

  • بافت سنگین‌تر

  • احتمال ایجاد رد سفید روی پوست

 ضدآفتاب‌های شیمیایی

این دسته از ضدآفتاب‌ها اشعه‌های UV را جذب کرده و به گرما تبدیل می‌کنند.
ترکیبات فعال: آووبنزون، اکسی‌بنزون، اکتوکریلن

مزایا:

  • بافت سبک‌تر و مناسب زیر آرایش

  • جذب سریع و ظاهر نامرئی

معایب:

  • احتمال تحریک در پوست‌های حساس

  • نیاز به استفاده ۱۵–۳۰ دقیقه پیش از آفتاب

مقدار ضروری از کرم ضد آفتاب

 ضدآفتاب‌های ترکیبی (هیبرید)

این نوع ضدآفتاب‌ها ترکیبی از فیلترهای فیزیکی و شیمیایی هستند و تلاش می‌کنند مزایای هر دو نوع را ارائه دهند.
ویژگی‌ها:

  • محافظت گسترده در برابر UVA و UVB

  • بافت سبک‌تر نسبت به ضدآفتاب‌های مینرال

  • مناسب برای استفاده روزانه در شرایط گوناگون

 انواع بافت ضدآفتاب‌ها

  • کرم: غلیظ، مناسب پوست خشک

  • ژل: سبک و فاقد چربی، مناسب پوست چرب

  • فلوئید: بسیار سبک، مناسب پوست مختلط و چرب

  • لوسیون: رقیق‌تر از کرم، مناسب استفاده عمومی

  • اسپری: سریع و کاربردی برای بدن، اما نیازمند پوشش کامل و یکنواخت

 انتخاب ضدآفتاب بر اساس نوع پوست

  • پوست چرب: فرمول‌های oil-free و غیر کومدوژنیک

  • پوست خشک: ترکیبات مغذی و آبرسان

  • پوست حساس: فیزیکی، بدون الکل و عطر

  • پوست مختلط: فلوئید یا ژل سبک با جذب بالا

 SPF و PA چه هستند؟

  • SPF (Sun Protection Factor): نشان‌دهنده میزان محافظت در برابر اشعه UVB

    • SPF 30 برای استفاده روزمره کافی است

    • SPF 50+ برای آفتاب شدید یا فعالیت در فضای باز پیشنهاد می‌شود

  • PA: نشان‌دهنده محافظت در برابر اشعه UVA

    • PA+ تا PA++++ بر اساس شدت محافظت

ترکیب SPF و PA مناسب = محافظت کامل‌تر

 نکات مهم در استفاده از ضدآفتاب

  • مقدار صحیح مصرف برای صورت: حدود یک بند انگشت

  • استفاده مجدد هر ۲ ساعت (مخصوصاً بعد از تعریق یا شستن صورت)

  • مصرف حتی در روزهای ابری یا داخل خانه (در معرض نور پنجره)

  • استفاده ترکیبی با کلاه، عینک آفتابی و لباس محافظ

 چرا استفاده منظم از ضدآفتاب اهمیت دارد؟

بی‌توجهی به محافظت در برابر نور خورشید، در بلندمدت باعث پیری زودرس، چین‌وچروک، لک، تیرگی و حتی افزایش ریسک سرطان پوست خواهد شد.
ضدآفتاب باید به بخش غیرقابل‌جایگزینی از روتین پوستی روزانه تبدیل شود—در تمام فصول، برای هر نوع پوست و در هر سنی؛ به‌ویژه در ایران، با توجه به شدت نور خورشید در بیشتر ماه‌های سال، استفاده منظم و صحیح از ضدآفتاب نباید فقط یک انتخاب زیبایی‌محور باشد، بلکه باید به‌عنوان یک اقدام پیشگیرانه و درمانی برای محافظت از پوست تلقی شود.

              جدول بررسی ضد آفتاب های موجود در بازار

شماره برند / محصول نوع پوست ویژگی‌ برجسته SPF / PA
1 ضدآفتاب الارو مدل فاقد چربی چرب و مختلط بدون چربی، پوشش بالا SPF 50+ / PA+++
2 ضدآفتاب سینره SPF 60 معمولی و خشک حاوی عصاره گیاهی، سبک SPF 60 / PA++
3 ضدآفتاب لافارر پوست چرب چرب و مستعد آکنه تنظیم چربی و آبرسان SPF 40 / PA+++
4 ضدآفتاب سی‌گل مناسب پوست خشک خشک و حساس مغذی، محافظت از پوست خشک SPF 50 / PA++
5 ضدآفتاب درماتیپیک ضدجوش چرب و آکنه‌ای فاقد چربی، ضدجوش واقعی SPF 50+ / PA+++
6 La Roche-Posay Anthelios UVmune 400 چرب و حساس مقاوم در برابر تعریق، فیلتر نوآورانه UVB/UVA SPF 50+ / PA++++
7 ISDIN Fusion Water SPF 50 معمولی تا چرب فرمول مبتنی بر آب، مناسب زیر آرایش SPF 50 / PA++++
8 Avene Cleanance Solaire چرب و مستعد جوش فاقد چربی، مخصوص پوست‌های آکنه‌ای SPF 50+ / PA+++
9 Bioderma Photoderm Max انواع پوست محافظت بالا، بدون ایجاد سنگینی SPF 50+ / PA++++
10 Eucerin Oil Control Sun Gel-Cream چرب و بسیار چرب کنترل چربی و مات‌کنندگی بالا SPF 50+ / PA+++